Het RIVM en Wageningen Environmental Research onderzoeken momenteel de impact van het huidige mestbeleid op de waterkwaliteit, in het kader van de evaluatie van de Meststoffenwet. De onderzoeksrapporten, die deze zomer in conceptvorm worden opgeleverd, zullen in september met de Tweede Kamer worden gedeeld. Het onderzoek richt zich zowel op huidige meetgegevens als op modellering van toekomstige effecten. Dit biedt belangrijke inzichten voor beleidsmakers, sectorpartijen en natuurorganisaties over de effectiviteit van het mestbeleid en mogelijke verbeteringen voor de toekomst.
Belang van waterkwaliteit
De kwaliteit van water is cruciaal voor een gezonde leefomgeving en landbouw. Verontreiniging door meststoffen kan leiden tot problemen zoals algengroei en verminderde biodiversiteit. Daarom is het van groot belang om te begrijpen hoe het huidige mestbeleid bijdraagt aan de waterkwaliteit.
Onderzoeksaanpak
Het RIVM en Wageningen Environmental Research gebruiken een duale benadering in hun onderzoek. Enerzijds verzamelen ze gegevens over de huidige en voorgaande toestand van de waterkwaliteit. Anderzijds modelleren ze de effecten van het zevende actieprogramma en de derogatiebeschikking richting de jaren 2027, 2033 en 2045. Deze aanpak zorgt voor een uitgebreid beeld van zowel de huidige situatie als de verwachte toekomstige ontwikkelingen.
Rol van de commissie van deskundigen meststoffenwet
De Commissie van Deskundigen Meststoffenwet speelt een sleutelrol in het onderzoek. Ze analyseren de ontwikkelingen in de mestmarkt van 2018 tot 2022, inclusief mestproductie, mestgebruik en mestexport. Bovendien evalueren ze de effectiviteit van de in 2014 ingevoerde mestverwerkingsplicht en de impact van het zevende actieprogramma op de vraag en het aanbod van dierlijke mest.
Beleidsopties en economische effecten
De commissie is ook gevraagd om mogelijke beleidsopties te schetsen waarmee waterkwaliteitsdoelen voor nutriënten afkomstig van de landbouw gehaald kunnen worden. Hierbij wordt gekeken naar de economische effecten en de praktische inpasbaarheid van deze opties in de bedrijfspraktijk. Dit is cruciaal voor het ontwikkelen van effectieve en haalbare maatregelen.
Belevingsonderzoek onder agrarische ondernemers
Wageningen Economic Research voert tevens een belevingsonderzoek uit onder agrarische ondernemers. Dit onderzoek, bestaande uit enquêtes en focusgroepen, onderzoekt hoe boeren tegenover het mestbeleid staan en wat hun ervaringen zijn. De resultaten van dit onderzoek zullen helpen om het beleid beter af te stemmen op de praktijk en de behoeften van de agrarische sector.
Toekomstige actieprogramma’s
Naast het lopende onderzoek wordt er ook gewerkt aan het achtste actieprogramma van de Nitraatrichtlijn, dat per 1 januari 2026 van kracht moet worden. Dit programma zal verdere maatregelen bevatten om de waterkwaliteit te verbeteren en zal gebaseerd zijn op de bevindingen van de huidige onderzoeken. Stakeholders hebben al hun input geleverd tijdens diverse gesprekken en bijeenkomsten, en deze input wordt nu gebruikt voor het ex-ante onderzoek naar mogelijke maatregelen.
Conclusie
De evaluatie van de Meststoffenwet en de daaropvolgende onderzoeksrapporten zullen cruciale inzichten bieden in de effectiviteit van het huidige mestbeleid. Deze inzichten zijn niet alleen belangrijk voor beleidsmakers, maar ook voor sectorpartijen, natuurorganisaties en agrarische ondernemers. Door een combinatie van huidige meetgegevens en modellering van toekomstige effecten, wordt een solide basis gelegd voor toekomstige beleidsontwikkelingen die zowel de waterkwaliteit als de landbouwpraktijken ten goede komen.
Bronnen
www.jouregio.nl
www.pilot.mestverwaarding.nl
