Bert Zandman: ‘Boeren moeten weer vooruit kunnen kijken’

Bert Zandman, bestuurder bij LTO Nederland, benadrukt dat het nieuwe hoofdlijnenakkoord van het kabinet veel aanknopingspunten biedt voor boeren en tuinders. Hij stelt dat boeren gemotiveerd moeten worden om verder te kunnen en opnieuw perspectief moeten zien. Het akkoord bevat erkenning van het agrarisch belang en biedt financiële steun voor natuurbeheer, maar er blijven uitdagingen zoals de energietransitie en het behoud van landbouwgrond. Zandman onderstreept het belang van een goed verdienmodel voor de toekomst van de agrarische sector.

Energietransitie en juridische knelpunten
Een van de grootste uitdagingen waar de agrarische sector mee te maken heeft, is de energietransitie. Bert Zandman wijst erop dat elke provincie zijn eigen prioriteiten heeft en dat er een enorme opgave ligt om Nederland duurzamer te maken. Volgens hem is er veel werk te verzetten, vooral onder de grond, om de overgang naar duurzame energie te realiseren. Dit proces wordt bemoeilijkt door de complexe juridische context waarin boeren opereren. ‘We hebben het afgelopen halfjaar op onze eieren gezeten,’ zegt Zandman. ‘Nu de nieuwe regering er is, kunnen we met de juiste mensen verder in gesprek over hoe we de agrarische sector uit het juridische moeras weer in de ontwikkelstand kunnen krijgen.’

Motivatie en perspectief
Motivatie is cruciaal voor boeren om door te kunnen gaan in deze uitdagende tijden. Zandman benadrukt dat boeren die stip op de horizon weer moeten zien. ‘Boeren moeten worden gemotiveerd om verder te kunnen. Ze zijn op dit moment murw geslagen. Ze moeten die stip op de horizon weer zien, weten dat er weer kansen zijn. Dat is heel belangrijk,’ zegt hij. Zonder een duidelijk perspectief en een goed verdienmodel is het moeilijk voor boeren om zich te blijven inzetten voor hun bedrijven.

Financiële steun en verdienmodel
Een positief punt in het hoofdlijnenakkoord is de extra financiële steun voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb). Zandman noemt specifiek de 500 miljoen euro extra die hierin is geïnvesteerd. Dit maakt het voor ondernemers mogelijk om meer natuurvriendelijk te ondernemen en dit professioneel aan te pakken. Echter, hij plaatst ook kanttekeningen bij bepaalde plannen in het akkoord. ‘We plaatsen kanttekeningen bij het plan om de staat van instandhouding leidend te laten zijn voor de natuur. Dat kan misschien op termijn, maar nu nog niet,’ aldus Zandman.

Bedreigingen voor landbouwgrond
Een ander zorgpunt voor Zandman is het behoud van vruchtbare landbouwgrond. Hij stelt dat landbouwgrond nog steeds gezien wordt als de hoofdleverancier van ruimte voor allerlei functies, zoals woningbouw en industrie. ‘We moeten voorkomen dat zomaar vruchtbare landbouwgrond wordt afgeknabbeld voor allerlei andere functies,’ zegt Zandman. Dit is een belangrijke strijd om te zorgen dat de agrarische sector duurzaam kan blijven groeien.

Gezondheid van dieren
Naast de economische en juridische uitdagingen, is er ook een dringende kwestie rondom de gezondheid van dieren. Het giftige jakobskruiskruid verspreidt zich snel in Nederland en vormt een ernstige bedreiging voor dieren zoals paarden en koeien. LTO Noord heeft alarm geslagen en roept overheden op om actief maatregelen te nemen tegen deze plant. ‘De gezondheid van onze dieren is van groot belang. Jakobskruiskruid kan ernstige ziektes veroorzaken en zelfs fataal zijn voor hen,’ aldus Zandman. Specifieke maatregelen zoals bufferstroken van 50 meter rond agrarische percelen worden voorgesteld om de verspreiding van de plant tegen te gaan.

Innovatieve oplossingen
Ondanks de uitdagingen zijn er ook innovatieve oplossingen die boeren kunnen helpen. In Groningen kunnen akkerbouwers bijvoorbeeld flinke kortingen krijgen op bodemverrijkende zaadmengsels die kunstmest besparen, de bodem gezonder maken en de biodiversiteit verhogen. Deze actie is onderdeel van de campagne ‘1001ha soortenrijke groenbemestermengsels’, opgezet door LTO en Urgenda. Uit een enquête onder 240 deelnemers blijkt dat zij door het gebruik van deze mengsels gemiddeld 1/3 minder kunstmest en 1/5 minder dierlijke mest nodig hebben. Dit soort initiatieven kan een belangrijke rol spelen in het verduurzamen van de agrarische sector.