Onderzoek naar botulisme bij rundvee

Botulisme bij rundvee vormt een groeiend probleem zonder beschikbare behandelingsopties. Wageningen Bioveterinary Research en Royal GD zijn een onderzoek gestart naar dit verschijnsel en mogelijkheden voor vaccinatie. Tijdens het onderzoek kunnen veehouders, onder bepaalde voorwaarden, vaccins toepassen om hun dieren te beschermen. Dit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, richt zich op het identificeren van risicofactoren en het aantal gevallen van botulisme in Nederland. Door deze studie hopen de onderzoekers waardevolle inzichten te verkrijgen die kunnen bijdragen aan de marktoelating van vaccins in de Europese Unie.

Jaarlijkse gevallen van botulisme
In Nederland worden jaarlijks enkele gevallen van botulisme bij rundvee gemeld. Deze gevallen worden vaak veroorzaakt door de opname van besmet voer, dat de bacteriën en toxinen bevat. Deze toxinen worden in het maag-darmkanaal opgenomen en verspreiden zich via de bloedbaan door het lichaam, waar ze de overdracht van zenuwprikkels verhinderen. Dit leidt tot verlamming, en in ernstige gevallen kan het dier sterven door verlamming van de ademhalingsspieren.

Uitdagingen en mogelijkheden voor vaccinatie
Momenteel zijn er geen medicijnen beschikbaar voor de behandeling van botulisme bij dieren in Nederland of de Europese Unie. Hoewel er buiten de EU wel vaccins beschikbaar zijn, verhinderen strengere EU-regelgeving de markttoelating van deze vaccins. Binnen het huidige onderzoek krijgen veehouders echter de mogelijkheid om, onder strikte voorwaarden, vaccins toe te passen voor onderzoeksdoeleinden. Dit biedt een unieke kans om het effect van vaccinatie op de bestrijding van botulisme te evalueren.

Doelstellingen van het onderzoek
Het onderzoek heeft als doel om niet alleen het aantal gevallen van botulisme in Nederland in kaart te brengen, maar ook de risicofactoren te identificeren. Door nauw samen te werken met Royal GD en de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, willen de onderzoekers waardevolle inzichten verkrijgen die kunnen bijdragen aan de onderbouwing van de noodzaak voor de beschikbaarheid van een vaccin. De resultaten van deze studie zullen worden gedeeld met de Europese Commissie, met als doel om de marktoelating van botulismevaccins in de toekomst mogelijk te maken.

Historische achtergrond en wereldwijde impact
Botulisme is een ziekte die zowel dieren als mensen treft en werd voor het eerst geregistreerd in Duitsland in 1735. De ziekte wordt veroorzaakt door de neurotoxine van de bacterie Clostridium botulinum. Wereldwijd zijn er verschillende incidenten van botulisme gedocumenteerd, waaronder voedselgerelateerde uitbraken en gevallen van wondbotulisme. In de Verenigde Staten werden tussen 1990 en 2000 263 individuele gevallen gemeld, waarvan 4% dodelijk was.

Toekomstige vooruitzichten
De hoop is dat de bevindingen van dit onderzoek zullen leiden tot een betere controle en preventie van botulisme bij rundvee. Door de resultaten te delen met beleidsmakers en de wetenschappelijke gemeenschap, kunnen er mogelijk stappen worden ondernomen om de beschikbaarheid van vaccins in de EU te vergroten. Dit zou een belangrijke stap zijn in de bescherming van de veestapel en het waarborgen van de voedselveiligheid in Nederland en daarbuiten.